Nhà sắp sập, chính quyền lo, người dân chưa muốn chuyển

Nhiều mảng tường chỉ chực bung ra cả mảng, cầu thang rệu rã, một số cấu kiện tụt khỏi gối đỡ... Ðó là hiện trạng của đơn nguyên 3, nhà C8 khu tập thể Giảng Võ (quận Ba Ðình). Mặc dù thành phố và UBND quận Ba Ðình đã bố trí cho các hộ dân sống trong khu nhà nguy hiểm được tạm cư tại khu đô thị mới Pháp Vân - Tứ Hiệp trong thời gian tiến hành sửa chữa chung cư, nhưng hầu hết các hộ dân cũng vẫn muốn bám trụ tại đây, bất chấp nguy hiểm rình rập.
Tình trạng các khu tập thể, chung cư cũ sau hàng chục năm sử dụng, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng, nhưng vẫn là nơi cư trú của hàng nghìn hộ dân đang là hồi chuông cảnh báo các cơ quan quản lý nhà nước trong việc vận động, thuyết phục để người dân mau chóng di dời. Ðồng thời, phải sớm đưa ra các giải pháp để đẩy nhanh việc cải tạo, sửa chữa, xây mới, nhằm bảo đảm an toàn cho các cư dân. Tuy nhiên, việc di dời người dân ra khỏi các khu nhà được chính họ phản ánh là "sắp sập" lại không hề dễ dàng chút nào... Việc di dời các hộ dân nhà C8 tập thể Giảng Võ cũng gặp phải tình huống như vậy. Mặc dù đang sống trong khu nhà được xếp loại nguy hiểm cấp độ D, nhưng gia đình nào cũng "quyết tâm" bám trụ tại đây, bởi khu nhà được chính quyền bố trí cho các hộ dân tạm cư trong thời gian cải tạo nhà cũ, tuy hiện đại hơn, an toàn hơn, nhưng lại không tiện ích bằng nơi ở cũ.
Những dấu hiệu xuống cấp của khu nhà C8 bắt đầu xuất hiệu từ khoảng những năm 2000, mà nguyên nhân chủ yếu là do chung cư được xây dựng đã lâu, sử dụng đã gần 40 năm, trên nền địa chất yếu. Trong quá trình sử dụng, hầu hết các gia đình tại đây cơi nới, lắp đặt "chuồng cọp" vô tội vạ, phá vỡ kết cấu tòa nhà, dẫn tới hiện tượng nhà bị nứt vỡ, sụt lún... Với mức độ nguy hiểm được xếp cấp D, giải pháp gia cố hay chống đỡ đơn nguyên 3, khu chung cư C8 Giảng Võ chỉ là giải pháp tạm thời. Bởi các liên kết của khu vực cầu thang (dầm, sàn, chiếu tới, chiếu nghỉ, sàn mái) vào các tường ngang đã bị phá hoại. Các tấm sàn mái và một số cấu kiện ở tầng bốn và năm đã tụt khỏi gối đỡ tường. Các cấu kiện khác đã dịch chuyển và có xu hướng tụt khỏi gối đỡ, cho nên toàn bộ khu vực cầu thang và khối nhà bên phải đang trong tình trạng rất nguy hiểm.
Sau khi tình trạng nguy hiểm của đơn nguyên 3, chung cư C8 được báo chí lên tiếng, để tạm thời khắc phục tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của khu nhà, Sở Xây dựng Hà Nội đã tiến hành gia cố nhà bằng khung chống đỡ bằng sắt khắp tường, trần cầu thang, tạo thành một "bộ xương sống" để chống lại sự "rệu rã" của tòa nhà "cao niên". UBND thành phố Hà Nội đã nhất trí bố trí 30 căn hộ tại khu Pháp Vân - Tứ Hiệp (quận Hoàng Mai) làm quỹ nhà tạm cư cho 30 hộ dân tại đơn nguyên 3.
Tuy nhiên, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của các hộ dân đơn nguyên 3, chung cư C8, chúng tôi nhận thấy phần lớn các hộ dân đều chưa sẵn sàng cho di dời đến nơi ở đã được thành phố bố trí tại khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp. Mọi người đều cho rằng, khu vực đang ở có hạ tầng xã hội rất tốt, gần chợ, bệnh viện và các trường học đều là trường tốt, nếu phải chuyển đến tạm cư tại khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp thì việc đưa con cái đi lại, học hành làm việc sẽ hết sức khó khăn. Ông Hoàng Văn Nhâm, Tổ trưởng dân phố số 39, cụm dân cư số 8, phường Giảng Võ cho biết, trong khu đô thị đó không có trường công lập, muốn cho con đi học phải đi xa, trong khi chúng tôi chưa biết cơ sở vật chất, chất lượng dạy ở trường đó thế nào, cho nên chẳng ai chuyển con về đó học. Theo ông tổ trưởng dân phố này, ý kiến của hầu hết hộ dân ở đây là muốn được bố trí tạm cư gần nơi ở cũ để tiện cho việc đi lại, sinh hoạt của các gia đình.
Một nguyên nhân khác được đưa ra để trì hoãn việc di dời khỏi tòa nhà sắp sập là, người dân luôn yêu cầu chính quyền và chủ đầu tư phải cho biết thời gian đi tạm cư và thời điểm chính xác được quay trở về khu nhà cũ (sau khi được cải tạo, xây mới). Ông Lê Mạnh Ðiềm ở căn hộ 519, một trong những căn hộ xuống cấp nghiêm trọng nhất của đơn nguyên 3, chung cư C8 Giảng Võ cho biết: "Người dân ở khu nhà C7 di dời vài năm rồi, chủ đầu tư đã nhiều lần hứa hẹn về thời điểm bàn giao nhà mới cho họ, nhưng đến giờ nhà chưa xong, họ vẫn chưa được quay về. Sống trong khu nhà này cũng sợ thật, nhưng chúng tôi chỉ sẵn sàng đi khi biết chắc là bao giờ được trở về". Sau khi các tòa nhà cũ được ngành chức năng tiến hành gia cố, người dân ở đây đều cho rằng, chất lượng nhà vẫn chấp nhận được và họ lại yên tâm "lùi" dần thời hạn phải di dời.
Người dân luôn mong muốn được bảo đảm lợi ích khi phải di dời khỏi nơi mình đang ở, đó là nguyện vọng chính đáng. Tuy nhiên trong tình hình khó khăn, do quỹ đất hạn hẹp, khi các cơ quan quản lý nhà nước cố gắng đưa ra các phương án di dời, thì người dân cũng nên chấp nhận lợi ích trước mắt của mình để những khu nhà chật chội, xuống cấp nhanh chóng được cải tạo, sửa chữa, nhất là trong mùa mưa bão. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần quan tâm đến các khu nhà đã cũ, gia cố, chống đỡ ngay từ khi có biểu hiện xuống cấp, có lộ trình di dời cụ thể để dân yên tâm, không phải đợi đến mức nguy hiểm phải di dời khẩn cấp...